«رسالۀ شرحیه» میرسیدعلی همدانی

رسالۀ «مشارب الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وصال بندگان می داند و تأکید می کند که حقیقت محبت نوعی حقیقت ذوقی و وجدانی و کمالات بنده است. عشق در «مشارب الاذواق» وجود عاشق را در تجلی جمال معشوق محو می کند تا ذلت عاشقی برخیزد و همه معشوق ماند. مراد میرسیدعلی از مقام محبت، دیدار جمال مطلق است و هر فرد از افراد عالم امکان از جمال او کمال می یابد. مصرع های شعری که او با زبان عربی و فارسی در این اثر نوشته است، ارکان عروض عربی و فارسی را دربرمی گیرد. وی این دو عروض را به قسمت های جداگانه تقسیم نکرده، بلکه در موارد گوناگون آن ها را شرح داده است. نگارندۀ این مقاله در پایان پس از بررسی و ذکر مهم ترین ویژگی های این رساله چنین جمع بندی کرده است که میرسیدعلی همدانی در «مشارق الاذواق» با تفسیر قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن فارض مصری دو مصدر مهم اسلام (قرآن و حدیث) را توضیح داده و در پایان رسالۀ تفسیری خود را نوشته است که طالب لبیب به وسیلۀ سعادت ابدی و کمالات سرمدی قادر است به حقایق عرفان برسد.